– Τί είναι η πτώχευση μικρού αντικειμένου;
Με το νέο πτωχευτικό νόμο – παροχή δεύτερης ευκαιρίας (Ν. 4738/2020) διακρίνεται πλέον η πτώχευση σε δύο κατηγορίες, και δη της πτώχευσης μικρού και μεγάλου αντικειμένου.
Στο παρόν θα μας απασχολήσει η πτώχευση μικρού αντικειμένου, η οποία προβλέπεται στα άρθρα 172-188 του ΠτΚ και η νέα, απλουστευμένη διαδικασία, υποβολής αίτησης φυσικού προσώπου περί κήρυξης του σε πτώχευση.
Συγκεκριμένα, ως μικρού αντικειμένου πτωχεύσεις ορίζονται εκείνες όπου οι οφειλέτες πληρούν ένα από τα κριτήρια προσδιορισμού της «πολύ μικρής οντότητας» του άρθρου 2 Ν. 4308/2014.
Ως «Πολύ μικρή οντότητα» ορίζεται, με τις ισχύουσες διατάξεις, κάθε φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο ή ένωση προσώπων, με ή χωρίς νομική προσωπικότητα, επιχείρηση ή οργανισμός κερδοσκοπικού ή μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που ανήκει στον ιδιωτικό ή στον δημόσιο τομέα, το οποίο, κατά τη σύνταξη του ισολογισμού του, δεν υπερβαίνει τα όρια δύο τουλάχιστον, από τα ακόλουθα τρία κριτήρια:
1. Σύνολο ενεργητικού (περιουσιακών στοιχείων), 350.000 ευρώ.
2. Καθαρό ύψος κύκλου εργασιών, 700.000 ευρώ
3. Μέσος όρος απασχολουμένων, κατά τη διάρκεια της περιόδου, 10 άτομα. Εξαιρετικά, η ετερόρρυθμη εταιρεία, η ομόρρυθμη εταιρεία, η ατομική επιχείρηση και κάθε άλλη οντότητα, που υποχρεούται να εφαρμόζει το νόμο 4308/2014 από φορολογική ή και άλλη νομοθετική διάταξη, εντάσσονται στην κατηγορία των πολύ μικρών οντοτήτων με μόνη προϋπόθεση ότι ο κύκλος εργασιών τους δεν υπερβαίνει το ποσό του 1.500.000 ευρώ, χωρίς χρήση δεύτερου κριτηρίου (άρθρο 2 παρ. 2 Ν. 4308/2014).
Όσον αφορά τα φυσικά πρόσωπα που δεν ασκούν επιχείρηση και δεν συντάσσουν ισολογισμούς, το κριτήριο ένταξής τους στην κατηγορία της πτώχευσης μικρού αντικειμένου καθορίζεται από την αξία του συνόλου της περιουσίας τους, που δεν πρέπει να υπερβαίνει το ύψους των 350.000 ευρώ (άρθρο 78 παρ. 2, εδ. β΄ ΠτΚ). Για τον υπολογισμό της αξίας των ακινήτων του φυσικού προσώπου που βρίσκονται στην Ελλάδα λαμβάνεται υπόψη η φορολογητέα αξία του ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), όπως αυτή προκύπτει από την τελευταία πράξη προσδιορισμού του φόρου. Για γήπεδα, εκτός σχεδίου πόλης και οικισμού, για τα οποία δεν προσδιορίζεται αξία ΕΝ.Φ.Ι.Α., ως αξία των ακινήτων λογίζεται η αντικειμενική τους αξία.
– Πώς υποβάλουμε αίτηση προκειμένης της κήρυξης σε πτώχευση;
Η αίτηση πτώχευσης μικρού αντικειμένου υποβάλλεται ηλεκτρονικά, μέσω του Ηλεκτρονικού Μητρώου Φερεγγυότητας (εφεξής ΗΜΦ), διά ηλεκτρονικής πλατφόρμας, η οποία και δημοσιοποιείται για χρονικό διάστημα τριάντα (30) ημερών. Εφόσον, η αίτηση υποβάλλεται από τους Πιστωτές/Δανειστές του Οφειλέτη, κοινοποιείται στον τελευταίο εντός δεκαπέντε (15) ημερών από τη δημοσιοποίησή της στο ΗΜΦ, άλλως δεν επέρχονται οι συνέπειες από την υποβολή της.
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι στις πτωχεύσεις μικρού αντικειμένου, για τις οποίες υποβάλλει αίτηση ο οφειλέτης, είναι επιβεβλημένο να προσκομισθεί ενώπιον του αρμόδιου Ειρηνοδικείου σε πρωτότυπο, με ποινή απαραδέκτου αυτής, γραμμάτιο κατάθεσης του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων διακοσίων πενήντα (250) ευρώ για την αντιμετώπιση των πρώτων εξόδων της πτώχευσης, εκτός εάν συντρέχει η περίπτωση της παρ. 1 του άρθρου 178. Το ποσό αναλαμβάνεται από τον σύνδικο με άδεια του εισηγητή. Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης ή παραίτησης από το δικόγραφο, το ποσό επιστρέφει στον οφειλέτη.
Αρμόδια δε Δικαστήρια προς εξέταση των αιτήσεων πτώχευσης μικρού αντικειμένου είναι τα Ειρηνοδικεία, κατά παρέκκλιση των όσων ορίζει το άρθρο 78 § 1 του ίδιου νόμου. Για να εντοπίσουμε, έπειτα, και ποιο είναι το κατά τόπο αρμόδιο Ειρηνοδικείο εξετάζουμε εάν ο οφειλέτης ασκεί ή όχι επιχειρηματική δραστηριότητα. Σε καταφατική απάντηση στο προηγούμενο ερώτημα, κρίσιμο είναι το κέντρο των κύριων συμφερόντων του (α. 78 § 3 ν.4738/2020), ειδάλλως, είναι ο τόπος της κύριας κατοικίας του οφειλέτη, όπως αυτή προκύπτει από την τελευταία φορολογική του δήλωση. Για τους πιστωτές που υποβάλλουν οι ίδιοι την αίτηση πτώχευσης μπορούν να λάβουν γνώση της σχετικής πληροφορίας με αίτηση τους προς την ΑΑΔΕ. Για τα νομικά πρόσωπα, μάλιστα, ως κέντρο κύριων συμφερόντων νοείται κατά τεκμήριο η καταστατική τους έδρα.
Βασικό κριτήριο, φυσικά, για να υποβληθεί αίτηση είναι ο οφειλέτης να βρίσκεται σε παύση πληρωμών, δηλαδή να μην εξυπηρετεί τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του προς το Δημόσιο, τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ή πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα, σε ύψος τουλάχιστον 60% των συνολικών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών του για περίοδο τουλάχιστον έξι (6) μηνών, και η μη εξυπηρετούμενη αυτή υποχρέωσή του να υπερβαίνει το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ.
– Ποια είναι τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την παραδεκτή υποβολή της αίτησης στο ΗΜΦ;
Ο οφειλέτης κατά την υποβολή της αίτησης επιβάλλεται να αναρτήσει στην πλατφόρμα:
α. Χρηματοοικονομικές καταστάσεις εφόσον υφίσταται υποχρέωση προς σύνταξη και τήρηση αυτών, άλλως
β. τελευταία δήλωση φόρου εισοδήματος,
γ. δήλωση στοιχείων ακινήτων ή λοιπών περιουσιακών στοιχείων που θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στην πτωχευτική περιουσία,
δ. Βεβαίωση της αρμόδιας οικονομικής υπηρεσίας (ΔΟΥ) για τα χρέη του οφειλέτη προς το Δημόσιο. Στην βεβαίωση αυτή να πιστοποιείται ότι περιλαμβάνονται όλες οι βεβαιωμένες οφειλές του αιτούντα, ατομικές και από συνυπευθυνότητα, καθώς και τυχόν φορολογικές εκκρεμότητες αυτού.
ε. Βεβαίωση ως ανωτέρω από τον αρμόδιο ασφαλιστικό φορέα του οφειλέτη.
στ. Βεβαίωση οφειλής από την τράπεζα / -ες στις οποίες διατηρείται ο δανεισμός και ενέχεται ο αιτών είτε ως πρωτοφειλέτης είτε ως εγγυητής/συνοφειλέτης.
ζ. Κατάσταση πιστωτών.
Σημειώνεται ότι δεν είναι απαραίτητη η αναφορά συνδίκου, εφόσον την αίτηση υποβάλλει ο οφειλέτης και η αίτηση περιέχει δήλωση ότι δεν κατέστη δυνατή η ανεύρεση υποψήφιου συνδίκου που να αποδεχθεί τον διορισμό. Οπότε σε περίπτωση που γίνει δεκτή η αίτηση, τότε διορίζεται σύνδικος απευθείας από τον αρμόδιο Δικαστή, σε περίπτωση μη άσκησης πρόσθετης παρέμβασης από κάποιον πιστωτή. Εάν, όμως, ασκηθεί πρόσθετη παρέμβαση από πιστωτή, με υπόδειξη του συνδίκου, στην περίπτωση αυτή σύνδικος θα διοριστεί ο υποδεικνυόμενος από τον πιστωτή ή, σε περίπτωση περισσότερων της μιας παρεμβάσεων του ιδίου περιεχομένου, ο υποδεικνυόμενος από τον πιστωτή που έχει την υψηλότερη απαίτηση, σύμφωνα με τα στοιχεία στα οποία παρέχεται πρόσβαση μέσω του ΗΜΦ.
– Ποια είναι τα πιθανά αποτελέσματα από την υποβολή της αίτησης περί κήρυξής μας σε πτώχευση;
1. Αποδοχή της αίτησης του οφειλέτη και κήρυξή του σε πτώχευση.
Σε περίπτωση που γίνει δεκτή η αίτηση του οφειλέτη από τον αρμόδιο Δικαστή, τότε ο εισηγητής διατάσσει τη σφράγιση της πτωχευτικής περιουσίας και προσδιορίζει την ημέρα παύσης πληρωμών.
Στο σημείο, όμως, αυτό τονίζεται ότι στην πτωχευτική περιουσία δεν ανήκουν τα ακατάσχετα ή εξαιρούμενα με ειδικές διατάξεις νόμων, περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη. Ειδικότερα, ο μισθός και η σύνταξη βάσει του άρθρου 982 ΚΠολΔ σε συνδυασμό με το άρθρο 92 παρ. 2 και 5 του παρόντος νόμου.
Χαρακτηριστικά, σε περίπτωση οφειλέτη – φυσικού προσώπου, στην πτωχευτική του περιουσία, από την κήρυξή του σε πτώχευση έως και την απαλλαγή του, εντάσσεται και το μέρος των ετήσιων εισοδημάτων του που υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης.
Ωστόσο εάν η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει: α) την κύρια κατοικία του οφειλέτη ή/και άλλα πάγια περιουσιακά στοιχεία του που υπερβαίνουν σε αξία το 10% των συνολικών του υποχρεώσεων και η ελάχιστη αξία τους δεν υπολείπεται 100.000€, τότε κατόπιν αιτήσεως του οφειλέτη το Δικαστήριο διαπιστώνει τα ως άνω, με αποτέλεσμα τα εισοδήματα του να εξαιρούνται της πτωχευτικής περιουσίας.
Βέβαια, εάν τα ετήσια εισοδήματα του οφειλέτη υπερβαίνουν το πενταπλάσιο των εύλογων δαπανών διαβίωσης, το υπερβάλλον ποσό ανήκει στην πτωχευτική περιουσία.
2. Απόρριψη της αίτησης από το Δικαστήριο.
Στην περίπτωση που πιθανολογηθεί από τον δικάσαντα την αίτηση Δικαστή ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία στα οποία παρέχεται πρόσβαση μέσω του Ηλεκτρονικού Μητρώου Φερεγγυότητας, τα μη βεβαρυμμένα στοιχεία της περιουσίας του οφειλέτη δεν επαρκούν για την κάλυψη των εξόδων της διαδικασίας και τα ετήσια εισοδήματα του οφειλέτη, πέραν των ευλόγων δαπανών διαβίωσης, δεν υπερβαίνουν τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης της παρ. 5 του άρθρου 92, δεν διορίζεται σύνδικος και ο εισηγητής διατάσσει την καταχώρηση του ονόματος ή της επωνυμίας του οφειλέτη στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας του άρθρου 213 και επέρχονται οι συνέπειες της καταχώρησης της παρ. 4 του άρθρου 77. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορεί να απαλλαχθεί, τρία (3) έτη μετά την εγγραφή στο Η.Μ.Φ. ανεξαρτήτως της αναγγελίας των απαιτήσεων (ά.192 ν.4738/2020). Υπάρχει, επίσης, και η δυνατότητα απαλλαγής στο ένα (1) έτος, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του α. 92 § 3.
Τέλος, σημειώνεται ότι η απαλλαγή δεν είναι διασφαλισμένη με μόνη την καταχώρηση του ονόματος του οφειλέτη στο ΗΜΦ κατά τα ως άνω, διότι οποιοδήποτε πρόσωπο με έννομο συμφέρον μπορεί να ασκήσει προσφυγή κατά της απαλλαγής του, συμφώνως με τα όσα ορίζονται στον ΠτΚ.
Για οιαδήποτε απορία ή αίτημά σας επικοινωνήστε μαζί μας μέσω e-mail στο info@makrislawoffice.com., είτε τηλεφωνικώς στο 2103644677.
Evi A. Papandrianou – Attorney at Law